Lipidogram jest to wynik badania laboratoryjnego dostarczający nam informacji o zawartości poszczególnych frakcji tłuszczowych w surowicy krwi żylnej pacjenta.

Pełny lipidogram obejmuje stężenie:

  • cholesterolu całkowitego
  • cholesterolu LDL (ang. low density lipoprotein), czyli „złego cholesterolu”,
  • cholesterolu HDL (ang.high den sity cholesterol) zwanego „dobrym cholesterolem”
  • trójglicerydów

Aby wynik był w pełni wiarygodny krew na badanie powinno się pobierać około 9-12 godzin od ostatniego, lekkiego posiłku.

Każda osoba powyżej 20 roku życia powinna raz na 5 lat oznaczyć poziom cholesterolu całkowitego we krwi. W przypadku stwierdzenia podwyższonych wartości cholesterolu całkowitego lub obecności innych czynników ryzyka choroby wieńcowej, badanie poziomu cholesterolu we krwi powinno być wykonywane częściej.


LDL
Najważniejszy  dla oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych jest poziom LDL cholesterolu. To właśnie cząsteczki LDL transportują z krwią zgromadzony w organizmie nadmiar cholesterolu do komórek , w których ma on zostać zmagazynowany. Dzięki nim cholesterol przedostaje się i odkłada w ścianach tętnic, tworząc tzw. blaszki miażdżycowe. To właśnie wysoki poziom LDL jest szczególnie niekorzystny, gdyż istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej, zawału serca  i udaru mózgu, stąd jego potoczna nazwa „zły cholesterol”.

Tabela przedstawia pożądane stężenia LDL cholesterolu.

< 115mg/dl populacja ogólna
< 100mg/dl pacjenci wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego
< 70mg/dl pacjenci bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego

 

HDL
Cholesterol HDL, nazywany także „dobrym” przenosi wraz z krwią zgromadzony w nadmiarze cholesterol do wątroby, czyli miejsca skąd jest on usuwany z organizmu. Wysoki poziom HDL cholesterolu (60mg/dl i więcej) ma działanie ochronne na układ krążenia, poprzez zmniejszenie ryzyka wystąpienia miażdżycy oraz jej poważnych następstw, takich jak zawał serca czy udar mózgu. Niski poziom HDL (poniżej 40mg/dl) działa odwrotnie, zwiększając ryzyko sercowo - naczyniowe.

Trójglicerydy
Główną postacią tłuszczu obecnego w naszej krwi są trójglicerydy. U osób z chorobą wieńcową i cukrzycą poziom trójglicerydów jest zwykle podwyższony. Do transportu trójglicerydów z krwią niezbędny jest cholesterol, który umożliwia im połączenie z cząsteczkami transportującymi lipidy - lipoproteinami. To właśnie dlatego wysokie spożycie tłuszczów w diecie zwykle podnosi poziom cholesterolu we krwi. Najczęstszymi przyczynami podwyższonego stężenia trójglicerydów (TG) są: nadwaga i otyłość, mała aktywność fizyczna, nadmierne spożycie alkoholu, dieta bogata w węglowodany, choroby (cukrzyca typu 2, przewlekła niewydolność nerek, zespół nerczycowy), leki. Wysoki poziom trójglicerydów jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej.

< 150mg/dl poziom prawidłowy
151-199mg/dl poziom łagodnie podwyższony
200-880mg/dl poziom umiarkowanie podwyższony
> 880mg/dl cięzka hipertrójglicerydemia