Hipercholesterolemia rodzinna (familial hipercholesterolemia - FH) jest chorobą uwarunkowaną genetycznie dziedziczoną autosomalnie dominująco. Charakteryzuje się znacznie podwyższonym poziomem cholesterolu LDL (LDL-C) w surowicy, występowaniem żółtaków ścięgien oraz wysokim ryzykiem przedwczesnego rozwoju choroby wieńcowej. Najczęściej zespół objawów hipercholesterolemii rodzinnej spowodowany jest mutacją genu receptora LDL (LDLR), rzadziej mutacją genu apolipoproteiny B (apoB) czy PCSK9 (proprotein convertase subtilisin/kexin type 9). Podwyższone poziomy cholesterolu obserwuje się już w dzieciństwie, co prowadzi do przedwczesnego rozwoju miażdżycy i choroby wieńcowej. Choroba dziedziczy się z pokolenia na pokolenie w ten sposób, że rodzeństwo i dzieci chorego maja 50% ryzyko rozwinięcia hipercholesterolemii. Penetracja choroby jest niemal 100-procentowa, co oznacza,  że połowa dzieci chorego rodzica ma od urodzenia wysoki poziom cholesterolu.

Postać heterozygotyczna występuje z częstością 1:500-700 urodzeń i jest jedną z najczęściej występujących chorób uwarunkowanych genetycznie. Poziom cholesterolu LDL najczęściej osiąga 350-500mg/dl.  Podwyższony poziom LDL występuje najczęściej już w dzieciństwie. Choroba wieńcowa ujawnia się u mężczyzn w wieku 40-50 lat, u kobiet około 10 lat później.

Postać homozygotyczna występuje z częstością 1: 1 000 000 urodzeń. Poziom LDL-C najczęściej wynosi 700-1200 mg/dl. Już w pierwszych miesiącach życia pojawiają się żółtaki skóry w różnych lokalizacjach, w późniejszych latach życia występują też żółtaki ściegien oraz żółtaki guzowate. Rozsiana miażdżyca rozwija się już około 10-15 roku życia. Z powodu bardzo małej lub braku aktywności LDL-R większość leków hipolipemizujących jest nieskuteczna. U niektórych pacjentów statyny mogą nieco obniżyć LDL-C. Jedyną metodą leczenia takich chorych pozostaje LDL afereza. Skutecznym postępowaniem jest też przeszczep wątroby, ale między innymi z powodu konieczności przewlekłej immunosupresji oraz jej powikłań jest metodą mało praktyczną. Próby leczenia chirurgicznego- zespolenie omijające jelito cienkie, zespolenie wrotno-systemowe- okazały się nieskuteczne.